Emotie eten de baas: waar begin je?

Emotie eten is een hot item geworden en dat is terecht. Het zijn steeds meer mensen die dagelijks struggelen met emotie eten.

Je leven wordt er door beheerst. Het kan zo niet meer verder. Je wilt hier graag verandering in brengen.

In mijn artikel vertel ik meer over wat emotie eten is, de belangrijkste triggers en hoe je emotie eten de baas wordt.

Wat is emotie eten of een emotie eter?

Om te beginnen is het belangrijk om te definiëren wat emotie eten is. Meestal wordt emotie eten geassocieerd met eten om comfort te vinden. Je wordt als emotie eter gezien wanneer je bij lastige emoties en gevoelens grijpt naar (ongezond) eten.

Echter gaat emotie eten verder dan eten vanuit lastige- en vervelende emoties. We eten namelijk ook vanuit positieve emoties zoals blijdschap of gezelligheid. Denk aan een stuk taart op een verjaardag of uit eten gaan om iets te vieren. Of we eten bijvoorbeeld om de tijd te doden.

In de basis zijn we allemaal emotie eters. 🙂

Redenen om te gaan emotie eten

Over het algemeen zijn er 5 redenen om te gaan emotie eten.

• Voldoening: je eet wat je lekker vindt en waar je je goed bij voelt of waar je blij van wordt. Je ontzegt je zelf niets.
• Comfortfood: je eet iets omdat het een fijne gedachte oproept of omdat je op dat moment echt even zin in hebt. Het zorgt niet voor een schuldgevoel nadat je het hebt gegeten.
• Afleiding: je eet iets om jezelf van je gevoelens af te leiden.
• Verdoving: je gebruikt eten om van pijn te ontsnappen.
• Straf: je eet grote hoeveelheden voedsel om jezelf te straffen. Je hebt een hekel aan eten.

Eet je voornamelijk voor voldoening en af een toe comfortfood, dan past dit perfect binnen een gezonde relatie met je voeding.

Emotie eten om troost te vinden, afleiding te zoeken of om je te verdoven, zijn vaak tijdelijke oplossingen om een gevoel van ongemak of leegte weer op te vullen. Het geeft een tijdelijk vals gevoel van volheid.

Eet je om afleiding te zoeken, jezelf te verdoven of te straffen, dan is het belangrijk om de kern van deze gevoelens en emoties aan te pakken. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig ga ik je hierbij helpen!

Belangrijk om te onthouden:

Er zijn meerdere redenen om te gaan emotie eten. We eten voor voldoening, comfort, afleiding, verdoving om onszelf te straffen. Emotie eten om troost te vinden, afleiding te zoeken of om je te verdoven, zijn vaak tijdelijke oplossingen om een gevoel van ongemak of leegte weer op te vullen. De bron van de gevoelens en emoties moeten worden aangepakt om emotie eten de baas te zijn.

Triggers om te emotie eten

Eten kan sterke emoties oproepen. Dit is afhankelijk van welke betekenis je er aangeeft en wat je in jouw opvoeding of cultuur hebt meegenomen.

De emotionele band met eten lijkt sterker te worden wanneer het wordt gekoppeld aan troost of als pijnstiller. Het is niet gek dat eten voor sommigen zo’n beladen onderwerp is.

Voor anderen daarentegen is het soms niet helemaal duidelijk dat ze eten gebruiken om met hun gevoelens om te gaan. Denk aan eten vanuit verveling, impulsen of tussendoor snacken omdat je geen specifieke bezigheden hebt.

Daarom is het interessant om te kijken naar de meestvoorkomende triggers die resulteren in emotie eten.

Populaire gevoelens en emoties

Hieronder vind je een overzicht van gevoelens en emoties waar veel emotie eters mee struggelen.

• Beloning: je beloont jezelf met een ijsje, wanneer je vandaag hebt getraind.
• Frustratie: een zak chips eten, omdat je ruzie hebt gehad met je partner.
• Schuld of schaamte: je voelt je schuldig omdat je voor je gevoel iets slecht hebt gegeten.
• Stress: een onaangename spanning wil je compenseren door meer te eten. Stress zorgt er ook voor dat je makkelijker terugvalt in oude (eet) gewoonten.
• Verdriet: je zoekt troost in eten.
• Verbinding: je eet meer om bij de groep te willen horen.
• Verveling: je eet om de tijd te doden.

Uiteraard zijn er meer gevoelens en emoties die een rol kunnen spelen bij emotie eters. Het komt er vooral op neer hoe ongemakkelijk de gevoelens en gedachtes zijn en welke betekenis er aan wordt gegeven.

Daarom is het goed om alvast voor jezelf stil te staan welke emoties of gevoelens de belangrijkste trigger vormen voor het emotie eten.

Het probleem met grote restricties

Je mindset speelt ook een enorm belangrijke rol in het emotie eten. Hoe strenger je regels zijn en hoe meer je bezig bent met diëten, hoe sterker je dieetmindset.

Je hebt een dieetmindset wanneer je:

• onderscheid maakt tussen ‘gezonde’ en ‘ongezonde’ voedingsmiddelen
• ‘dikmakende’ voedingsmiddelen uitsluit
• dagelijks je calorieën bijhoudt
• regelmatig bezig bent met calorieën compenseren
• grote calorierestricties hanteert
• heel erg bent gefocust op je voeding en dieet

Een sterke dieetmindset verhoogt het risico op een verstoorde relatie met je voeding en heeft hierbij invloed op een negatief lichaamsbeeld. Het is de formule om te gaan emotie eten.

Heb jij een sterke dieetmindset? Dan heb ik in het volgende gedeelte tips om hier aan te werken.

Je lichaamsbeeld

Ten slotte hebben we het lichaamsbeeld. Je lichaamsbeeld is waarschijnlijk een van de belangrijkste oorzaken om als emotie eter te gaan emotie eten. Hoe negatiever het lichaamsbeeld, hoe groter de kans.

Sinds de jaren 60 is de nadruk steeds meer gaan liggen op slank zijn. De barbiepoppen zijn slanker geworden en worden mensen met overgewicht en vooral met obesitas steeds meer gestigmatiseerd.

Mensen met obesitas worden als dom, zwak, lui en onaantrekkelijk gezien, terwijl mensen die slank zijn worden geassocieerd met geestelijk en lichamelijk stabiel en gezond zijn.(bron)

Vooral kinderen met overgewicht die vanaf hun 6de levensjaar worden gestigmatiseerde nemen dit heel hun leven mee.

We weten ondertussen dat stigmatisering niet de oplossing is. Onderwerpen aan schuld, schaamte of zelfs een straf is niet de juiste motivatie om te veranderen. Zelfs als de intentie goed is bedoeld.(bron)

De opkomst van social media met nadruk op het perfecte plaatje heeft dus veel problemen met zich meegebracht. We moeten nu voldoen aan het perfecte plaatje, terwijl dat perfecte plaatje alleen is bestemd voor de uitzonderingen.

De lat te hoog leggen of aan het perfecte plaatje willen voldoen, heeft negatieve invloed op je lichaamsbeeld. Het gevolg is dat je gevoeliger wordt voor emotie eten.

Belangrijk om te onthouden:

Belangrijke triggers om te emotie eten zijn specifieke gevoelens, emoties, grote restricties en je lichaamsbeeld. Dit maakt het zo uitdagend om te stoppen met emotie eten en emotie eten de baas te zijn.

Emotie eten de baas zijn: 5 stappen

Nu je weet wat allemaal invloed heeft op emotie eten, is het belangrijk om naar oplossingen te kijken. Dit zodat je het emotie eten kan stoppen en emotie eten de baas kan zijn.

1) Ontdek de betekenis van je gevoelens

In het eerste gedeelte van het artikel omschreef ik hoeveel invloed de betekenis van bepaalde gevoelens en gedachten heeft op het emotie eten.

Door de betekenis van gevoelens en gedachten te veranderen, kan dit direct anders uitpakken voor de emotie die je ervaart.

Ontstaat er een onaangenaam gevoel of gedachten, ga dan deze vragenlijst voor jezelf af.

1. Heb je biologische honger? Als dat het geval is, eet om je cellen te voeden en je maag te vullen. Heb je geen hongergevoel, ga dan door naar de volgende vraag.
2. Wat voel je? Is de eetdrang niet vanuit biologische signalen, neem dan even tijd voor jezelf om je gevoelens te analyseren. Dit kan erg lastig zijn, vooral als je diep in je gevoelens zit. Schrijf je gevoelens op, praat- of bel er over met een vertrouwd persoon of praat met een expert erover. Waar voel je het in je lichaam? Hoe is de fysieke sensatie?
3. Wat zegt het je? Hoogstwaarschijnlijk is er ergens een frustratie in je biologische- of psychologische basisbehoeften. Denk aan vermoeidheid, geen tijd voor jezelf of niet erkend worden.

Niet iedereen kan even goed zijn of haar emoties uiten. Sommigen hebben dit van jongs af aan meegekregen, terwijl anderen er weinig tijd en aandacht aan hebben besteed.

Het is daarom belangrijk om je in je basisbehoeften te laten voorzien. Als je basisbehoeften worden bevredigd, dan zal dat de drang om emotie te willen eten doen afnemen. Dit omdat je het onderliggende probleem aanpakt.

Probeer je gevoelens daarom toe te staan. En als je moeite hebt om je gevoelens te ontdekken. Praat er met een therapeut over. Vooral als je hier al heel lang mee rondloopt.

2) Verander de betekenis van je gedachten

Het is ook goed om stil te staan bij de betekenis van je gedachten. Vooral als het neerkomt op negatieve en destructieve gedachten.

Deze gedachten hoef je niet te onderdrukken. Je wilt juist de betekenis ervan achterhalen en nagaan of deze gedachten wel kloppen.

Denk hierbij aan gedachten als:

• Ik verdien het niet om dit te eten.
• Ik kan alleen maar falen.
• Ik heb een hekel aan mijn lichaam.

Veel van deze gedachten zorgen voor een verhoogde interne druk en resulteren in een schuldgevoel of gevoel van schaamte. Het verhoogt de eetbuidruk en is het vervelendste hiervan dat dit opnieuw in een schuldgevoel resulteert. Het is een loep geworden.

Kijk daarom eerlijk naar je gedachten of praat hier over met een vertrouwd persoon. Waar blijken deze gedachten uit? Waar heb je invloed op? En waar heb je geen invloed op?

Anders naar de situatie kijken kan al veel invloed uitoefenen op het schuldgevoel of gevoel van schaamte.

Werken aan je schuldgevoel

Vanuit daar wil je kijken naar de betekenis van schuldig voelen. Waarom zou je je schuldig voelen nadat je hebt gegeten? Heb je het gestolen uit de winkel?

Schuldgevoel is gepast als je iemand onrecht heb aangedaan. Verder is het niet nodig om je schuldig te voelen. Vooral omdat we vanuit onderzoek zien dat schuldgevoelens heel makkelijk alle positieve gevoelens op korte termijn teniet kunnen doen.

Je kunt werken aan je schuldgevoelens door te werken aan zelfcompassie. Zelfompassie houdt rekening met de rol van toeval en factoren waar je weinig tot geen invloed op kan uitoefenen. Hierbij kun je denken aan:

• Opvoeding waarin je minder hebt meegekregen om je emoties beter te reguleren.
• Hardnekkige eetgewoonten waar je al jaren mee worstelt. Hoe langer je ermee rondloopt, hoe langer het duurt om hier controle over terug te kunnen winnen.
• Externe factoren, zoals ziek worden, een pandemie, ontslag, iemand die komt te overlijden, etc.

Het is iets wat iedereen kan overkomen! Je bent dus zeker niet de enige. Door eerlijk naar je huidige situatie te (laten) kijken, kan dit heel wat druk wegnemen. Net zoals jij zijn er veel anderen die dagelijks struggelen met het emotie eten.

Wees lief voor jezelf en heb zelfcompassie. Dit helpt met de betekenis van je gedachten veranderen en verlaagt hiermee de interne druk.

3) Ga opzoek naar positieve afleiding

Wanneer je eten inzet als voornaamste afleiding van je gevoelens, dan is het belangrijk om op zoek te gaan naar afleiding dat je emotionele voldoening geeft. Dit noemen we ook wel positieve afleiding.

Het voordeel is dat je even afstand van je gevoelens en gedachten kan nemen. Je hoeft je gevoelens namelijk niet 24 uur per dag te blijven ervaren.

Denk hierbij aan:

• Een vriend of kennis bellen;
• Spelletjes spelen, zoals lego, puzzelen of achter een scherm;
• Muziek opzetten;
• Een dutje doen;
• Wandelen in het park;
• Of lezen.

Het zou je moeten opladen en je behoefte zodanig bevredigen dat de drang naar eten afneemt. Pas wel op met social media, omdat dit mogelijk ‘negatieve invloeden’ kan hebben, als je mensen voorbij ziet komen die heel erg met hun lichaam bezig zijn. Ontvolg deze mensen en volg mensen waar je echt positieve energie van krijgt.

4) Stop met diëten

Er is ondertussen veel bewijs dat regelmatig diëten samengaat met gewichtstoename en verminderde eigenwaarde.(bron)(bron)

Om deze loep te doorbreken, is het belangrijk om te stoppen met diëten. Het gaat hierbij vooral om diëten vanuit ontevredenheid over het lichaam.

Door met een andere insteek te gaan diëten, kan dit een wereld van verschil zijn. Mensen die afvallen vanuit gezondheidsredenen, ervaren meer autonomie, hebben meer zelfcompassie en schieten niet snel terug in gewicht. Het gaat hierbij om duurzame motivatie.

Wanneer je bezig bent diëten om er mooier uit te zien, dan heeft dit verband met tijdelijke motivatie. Dit omdat schaamte en gebrek aan zelfcompassie vaak terugkomt. Het risico op terug omhoog schieten in gewicht en zwaarder worden is dus ook vele malen groter.

Door jezelf geen onnodige restricties toe te dienen en de focus te leggen op je lichaam voeden, heeft dit verbrand met verbetering van de eigenwaarde.(bron)

In mijn artikel ‘intuïtief eten wat is het en wat levert het op?‘ lees je hier meer over.

Het werken aan duurzame motivatie en de focus leggen op je lichaam voeden, verlaagt de kans om te gaan emotie eten.

5) Werk aan je lichaamsbeeld

Het laatste onderwerp waar ik het over wil hebben is een negatief lichaamsbeeld. Wanneer je een negatief lichaamsbeeld hebt, ligt de focus op jezelf. Dit noemen we ook wel zelffocus.

Dieten vanuit ontevredenheid over het lichaam verhoogt de zelffocus. Je bent meer met jezelf bezig en je belandt hierdoor in een soort van tunnelvisie.

Meestal wordt afvallen geassocieerd met zekerder of gelukkiger worden. De realiteit is dat dit niet het geval is. Vooral als het om motivatie vanuit schuld of schaamte gaat.

Het lichaamsbeeld verbetert niet tot nauwelijks, waardoor de zelffocus hoog blijft.

De oplossing? Werken aan je psychologische basisbehoeften autonomie, binding en competentie. 🙂

• Autonomie: het hebben van keuzevrijheid. Hoe minder beperkingen jij ervaart, hoe meer autonomie je hebt!
• Binding: met mensen omgaan die jou steunen en geluk gunnen.
• Competentie: bezig zijn met waarin jij goed in bent. Dit verhoogt je zelfzekerheid. Durf te praten over je onzekerheden.

Door te werken aan je psychologische basisbehoeften, heeft dit verbrand met een beter lichaamsbeeld.

De zelffocus neemt af, omdat je niet constant bezig bent met je onzekerheid. De focus wordt verlegd naar wat jij kan met jouw lichaam. Je bent bezig met leven!

Dit gaat natuurlijk niet zonder slag of stoot. Het is okay als je je soms wat onzekerder voelt of als iets niet lukt. Hoe meer zelfcompassie je hebt, hoe beter je lichaamsbeeld!(bron)

Belangrijk om te onthouden:

Om te stoppen met emotie eten is het belangrijk dat je de betekenis van je gevoelens ontdekt, de betekenis van vervelende gedachten verandert, werkt aan je schuldgevoelens, positieve afleiding opzoekt, stopt met diëten en werkt aan een positiever lichaamsbeeld.

Samenvatting emotie eten

Er zijn meerdere redenen om te gaan emotie eten. We eten voor voldoening, comfort, afleiding, verdoving om onszelf te straffen.

Emotie eten om troost te vinden, afleiding te zoeken of om je te verdoven, zijn vaak tijdelijke oplossingen om een gevoel van ongemak of leegte weer op te vullen. De bron van de gevoelens en emoties moeten worden aangepakt om emotie eten de baas te zijn.

Belangrijke triggers om te emotie eten zijn specifieke gevoelens, emoties, grote restricties en je lichaamsbeeld. Dit maakt het zo uitdagend om te stoppen met emotie eten.

Om te stoppen met emotie eten is het belangrijk dat je de betekenis van je gevoelens ontdekt, de betekenis van vervelende gedachten verandert, werkt aan je schuldgevoelens, positieve afleiding opzoekt, stopt met diëten en werkt aan een positiever lichaamsbeeld.

Vond je dit artikel leerzaam en waardevol? Deel het via de onderstaande knoppen met jouw netwerk. Heb je vragen, gedachtes of ervaringen die je wilt delen over emotie eten? Laat hieronder een reactie achter. 🙂

Hulp bij emotie eten?

Ben jij een emotie eter en heb je hup nodig bij emotie eten? Bekijk dan mijn online voedingscoaching!

Veelgestelde vragen