Wat is intuïtief eten en wat levert het op?

Intuïtief eten is een manier van eten dat over de jaren heen erg populair is geworden. Het doel van intuïtief eten is dat je niet bezig bent met diëten of afvallen.

Het richt zich op het versterken van je lichaamsgevoel, zodat je leert eten vanuit wat je lichaam echt nodig heeft om op gewicht te blijven. De nadruk ligt er op dat je plezier en voldoening uit je voeding haalt.

In mijn artikel vertel ik meer over wat intuïtief eten is, wat de voordelen- en nadelen zijn en deel ik een aantal belangrijke intuïtief eten principes en tips om zelf van start te kunnen gaan met intuïtief eten.

Wat is intuïtief eten?

Om te beginnen is het belangrijk om te kijken naar de definitie van intuïtief eten. Dit omdat de media makkelijk de verkeerde betekenis koppelt met intuïtief eten.

Intuïtief eten is een manier van eten dat zich bezighoudt met het verhogen van jouw lichaamsgevoel. Technisch gezien wordt dit ook wel je introceptief bewustzijn genoemd.

Jouw lichaamsgevoel zegt iets over het waarnemen van (directe) fysieke sensaties die in je lichaam ontstaan. Denk aan een volle blaas, wanneer je trekt hebt, je verzadigd bent, emoties, etc.

Als kinds af aan kon jij perfect aanvoelen wanneer je honger hebt en wanneer je verzadigd bent. Intuïtief eten is aangeboren. Het is echter verstoord geraakt door externe factoren zoals je omgeving, opvoeding, diëten, social media, etc.

We zijn dus meer vooral vanuit externe signalen gaan eten i.p.v. interne signalen. Hierdoor kunnen we minder goed in contact komen met ons lichaamsgevoel.

Waarom intuïtief eten?

Het waarnemen van lichamelijke sensaties geeft je waardevolle informatie die je helpt om in je psychologische- en biologische basisbehoeften te voorzien.(bron)

Met intuïtief eten leer je ontdekken wat je lichaam echt nodig heeft om beter in je vel te zitten. Het is een persoonlijk proces waarin je bewustzijn vergroten en obstakels opwerpen centraal staan. Dit om het lichaamsgevoel te verhogen.

Bewustzijn vergroten:

• Trek- en verzadiging
• Voldoening uit je maaltijden halen
• Plezier en voldoening in bewegen

Obstakels verwijderen:

• Stoppen met dieetregels
• Werken aan saboterende gedachten en overtuigingen
• Lief zijn voor je emoties
• Je lichaam respecteren zoals die is

Het probleem is dat mensen hun signalen niet (er)kennen of vertrouwen. In plaats daarvan eten ze op basis van externe factoren, zoals voedingsschema’s, calorieën tracken, etc. Hierdoor ontstaat er een mismatch tussen je lichaam en geest.

Intuïtief eten helpt om je lichaam en geest weer in een goed balans te krijgen.

De belangrijkste kenmerken van intuïtief eten

Intuïtief eten staat vooral bekend om:

• Je onvoorwaardelijk toestemming geven om te eten als je honger hebt en te kiezen wat je wilt eten.
• Vooral eten om lichamelijke redenen i.p.v. emotionele redenen.
• Leren vertrouwen op interne honger- en verzadigingssignalen om te bepalen wanneer en hoeveel je eet.(bron)

Het richt zich vooral op interne signalen en emotieregulatie.

Je vraagt je dan waarschijnlijk af. Als ik eet wat ik wil, kom ik dan niet gewoon aan? Wat maakt dit anders dan wat ik normaal doe?

Dat is een interessante en terechte vraag. Hier is onderzoek naar gedaan en de resultaten zullen je verbazen.

Door volledige autonomie in je voedingskeuzes te hebben en jezelf niks te ontzien, zien we dat de behoefte naar zogenaamde junk food (bewerkte voedingsmiddelen) afneemt.(bron)

Een bijkomend voordeel is dat mensen makkelijker gewichtsstabiel kunnen blijven en hun mentale- en fysieke gezondheidsindicatoren verbeteren.(bron)

Hoe je hier een start mee maakt, vertel ik later in dit artikel meer over.

Wat is intuïtief eten niet?

Intuïtief eten is dus geen dieet en heeft niets te maken met diëten. Bezig zijn met calorieën tellen helpt je namelijk niet om verbinding te maken met je lichaam.

Je bent niet bezig met:

• Afvallen;
• Hoeveel je weegt;
• Calorieën tellen of calorieën compenseren;
• Welk voedingsmiddel goed, slecht of dikmakend is;
• Low carb, ketogeen dieet, carb cycling, etc. of alles wat met diëten te maken heeft.

Intuïtief eten is intern gedreven, terwijl focus op je lichaamsgewicht extern gedreven is.

De basis is werken aan je lichaamsgevoel. Dit door je cellen en je maag voeden met maaltijden waar je voldoening uit haalt.

Belangrijk om te onthouden:

Intuïtief eten is een manier van eten dat zich bezighoudt met het verhogen van jouw lichaamsgevoel. Jouw lichaamsgevoel zegt iets over het waarnemen van (directe) fysieke sensaties die in je lichaam ontstaan. Denk aan een volle blaas, wanneer je trekt hebt, je verzadigd bent, emoties, etc. Je leert eten op basis van interne signalen i.p.v. externe signalen zoals diëten en calorieën tellen.

Voordelen- en nadelen van intuïtief eten

Nu je weet wat intuïtief eten is en wat het vooral niet is, is het belangrijk om naar de voordelen- en nadelen te kijken van intuïtief eten. Hier is veel onderzoek naar gedaan m.b.t. intuïtief eten vergelijken met mensen die bezig zijn met diëten.(bron)

Wat zijn de voordelen van intuïtief eten?

We zien dat intuïtieve eters over het algemeen:

• Een beter zelfbeeld hebben;
• Meer voldoening uit hun dag halen;
• Meer plezier in eten en alles wat met voeding te maken heeft;
• Gezondere bloedwaarden hebben;
• Beter in verbinding met hun lichaam zijn (beter lichaamsgevoel);
• Een hogere weerbaarheid hebben;
• Dat ze lief zijn voor hun lichaam en emoties.

Daarnaast hebben ze minder last van:

• Emotie eten en eetbuien
• Cultuurgebonden slankheidsidealen en fitness influencers die dat promoten
• Ontevredenheid over het eigen lichaam
• Schuldgevoelens en stemmingsklachten
• Gewichtsschommelingen of het jojo-effect
• Bewegen, sporten, etc. een obsessie is om calorieën te verbanden
• En verstoord eetgedrag in het algemeen, zoals voedingsmiddelen mijden, demoniseren, etc.

De algemene kwaliteit van leven ligt hoger dan mensen die continue bezig zijn met voeding en diëten.

Dat zijn flink wat voordelen die opwegen t.o.v. bezig zijn met afvallen. De reden waarom de meeste mensen bezig zijn met afvallen is uiteindelijk om zich gelukkiger te voelen. In veel gevallen zien we dat afvallen daar niet echt aan bijdraagt.

Wat zijn de nadelen van intuïtief eten?

Natuurlijk is het belangrijk om objectief te blijven en ook naar de nadelen te kijken. Het grootste nadeel is dat de omschakeling naar intuïtief eten een echte uitdaging is.

Vooral als je al jaren bent gewend om op een bepaalde manier naar eten te kijken, deze eetgewoonten hebt en je de verbinding met je lichaam hebt verloren.

Het vereist inspanning en tijd om te werken aan nieuwe gewoontes. Hierin helpt het om hulp te vragen. Duurzame gedragsverandering is echt een investering.

Een ander nadeel is dat intuïtief eten niet hand in hand gaat met afvallen. Zowel gedachten als signalen in je lichaam verstoren het proces om beter in contact te komen met je lichaam.

Je kunt afvallen met intuïtief eten, maar dit is eerder een bijkomstigheid van de veranderen die je in je leefstijl en eetgewoonten maakt.

Belangrijk om te onthouden:

Intuïtief eten brengt flink wat voordelen mee die de algehele kwaliteit van leven verhogen. Het nadeel van intuïtief eten is dat de omschakeling naar intuïtief eten een echte uitdaging is. Vooral als je al heel lang bezig bent met diëten en je dit zonder begeleiding doet.

Intuïtief eten principes

In de basis zijn er volgens het boek ‘intuïtief eten‘ 10 stappen waar je aan kunt werken om een intuïtieve eter te worden. Het gaat o.a. om stop met diëten, hongerbewustzijnstraining, leren genieten van eten, lief zijn voor je emoties en op een gezonde manier leren bewegen.

Deze intuïtief eten principes zijn ervoor bedoeld om een gezonde relatie tussen voeding, geest en lichaam te ontwikkelen. Het is een gewichtsneutraal model, waarin de focus niet op lichaamsomvang ligt, maar om je relatie met voeding te herstellen.

Ik zal een aantal principes beknopt met je delen, zodat je een beter beeld krijgt bij intuïtief eten. Ook krijg je meteen een aantal intuïtief eten tips mee. 🙂

1) Stop met diëten

Intuïtief eten wordt ook wel een anti-dieet methode genoemd. Dit omdat intuïtief eten en diëten haaks tegenover elkaar staan.

Om deze reden is de eerste stap om te stoppen met diëten. Geen voedingsschema’s meer, niet meer calorieën tracken of wegen, je niet laten meeslepen met (nieuwe) dieethypes en vooral de hoop bannen dat het volgende dieet het dieet is dat ervoor gaat zorgen dat je de resultaten behaalt waar je al zo lang naar op zoek bent.

Dat dieet bestaat niet. Elk vetverliesdieet heeft restricties, waarin allemaal verborgen risico’s liggen, waardoor je er in het slechtste geval op achteruit gaat. Kijk maar terug naar het gedeelte over voordelen van intuïtief eten.

2) Werk aan je gedachten

Dit brengt me meteen bij dieetregels en negatieve gedachten die ontstaan vanuit diëten.

• Schrijf al je overtuigingen en gedachten over voeding en diëten op. Laat hier objectief naar kijken of doe zelf je onderzoek wat hiervan wel of niet klopt.
• Alle gedachten die rigide, beoordelend, zwart-wit, absoluut, etc. zijn, verhogen de zelffocus en maken het moeilijker om beter in contact met je lichaam te komen ofwel te werken aan je lichaamsgevoel. Het doet ook veel beroep op je werkgeheugen, waardoor het moeilijker wordt om aan nieuwe gewoontes te werken.
• Werk daarom aan positieve gedachten. Leg de nadruk op neutrale observaties, gematigde gedachten (grijs) en oplossingsgericht. Focus op het proces (wat gaat goed en wat kan de volgende keer beter?) en zal dit ervoor zorgen dat je steeds beter in contact komt met je lichaam.

Negatieve gedachten ombuigen tot positieve gedachten, zal uiteindelijk veel uitmaken voor het gehele proces.

3) Je relatie met voeding verbeteren

De volgende stap is het stoppen met onderscheid maken tussen zogenaamde ‘gezonde’, ‘slechte’ en ‘dikmakende’ voedingsmiddelen.

Geef jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te eten wat je maar wilt. Dat je het kan eten, zonder dat er een schuldgevoel ontstaat.

Juist door jezelf alles toe te staan, voorkom je het ‘verboden vrucht’ effect. Vanuit onderzoek zien we dat wanneer je voedingsmiddelen waar je naar uitkijkt in je leven houdt, je hier minder snel op overeet dan wanneer je ze mijdt totdat het niet meer lukt en dan er echt op los gaat.

Wanneer je specifieke voedingsmiddelen waar je naar uit kijkt genoeg op voorraad hebt, dan neemt de drang vanzelf af om het te blijven eten.

4) Hongerbewustzijnstraining

Er zijn meerdere motieven om te gaan eten. We eten om:

1. Biologische redenen (je cellen voeden en je maag vullen)
2. Neurologische redenen (vanuit een impuls)
3. Psychologische redenen (emotie eten)

Doordat onze omgeving in de loop van de tijd zoveel is veranderd, zijn we meer vanuit neurologische- en psychologische redenen gaan eten. Hierdoor is logischerwijs ons lichaamsgevoel erop achteruitgaan.

Daarom is het belangrijk om terug naar de basis te gaan en te werken aan ons lichaamsgevoel.

Hierin kunnen we onderscheid maken tussen interoceptieve gevoeligheid en responsiviteit.

• Gevoeligheid zegt iets over hoe goed je de signalen aanvoelt. Denk bijvoorbeeld aan je blaas dat vol zit, dorst hebben of het voelen van je hartslag.
• Responsiviteit zegt iets over hoe je op de signalen reageert. Ga je drinken wanneer je dorst hebt of wacht je?

Beiden moeten synchroon met elkaar zijn om je interoceptief bewustzijn ofwel lichaamsgevoel te verhogen. In het geval van intuïtief eten is het dus belangrijk om te ontdekken wanneer je biologische honger hebt.

Biologische honger kun je herkennen aan je gemoedstoestand dat verandert, rommelende geluiden in je maag, gebrek aan focus en energie, etc. Het is een ongemakkelijk gevoel. Hoe langer je wacht, hoe ongemakkelijker het kan worden.

Om er een schaal aan te koppelen.

0: Pijnlijk hongerig
1: Irritante honger
2: Hongerig, gefocust op eten
3: Trek en klaar om te eten
4: Lichte trek
5: Neutraal, geen trek

Je wilt leren eten wanneer je rond een getal van 3 zit. Is het lager dan een 3, dan was je ergens te laat. Is het hoger dan een 3, dan kun je nog even wachten.

Stel het duurt 4 uur nadat je ontwaakt voordat je trek krijgt, dan is dit het juiste moment om te eten. Je bent dan langer aan het vasten en dat is geen probleem. Evenals je ontbijt overslaan.

Wanneer je uiteindelijk een vast ritme vormt met je eetmomenten, zul je automatisch trek krijgen vlak voor wanneer je normaal gezien je maaltijd zou nemen. Je hongerhormonen kunnen hierop aanpassen.

5) Voel je verzadiging

Vanuit hier wordt het belangrijk om te leren vertrouwen op je verzadigingssignalen. Dit begint met eten wanneer je niet te veel honger hebt of juist geen trek hebt.

Het is uiterst belangrijk om jezelf onvoorwaardelijk toestemming te geven om te eten. Geen restricties en geen schuldgevoel.

Je wilt stoppen met eten wanneer je verzadigd en voldaan bent. Dus niet dat je ongemakkelijk vol zit, maar ook niet dat je voelt dat je nog niet helemaal bent gevuld.

Om er een schaal aan te koppelen.

6: Verzadigingsgevoel neemt toe
7: Verzadigd en voldaan
8: Een beetje te vol
9: Ongemakkelijk vol
10: Pijnlijk vol

Dit is een grote uitdaging, omdat onze eetgewoonten ervoor kunnen zorgen dat onze maaltijden minder goed vullen.

Denk hierbij aan:

• wanneer je bezig bent met eten, je met andere activiteiten bezig bent, zoals tv kijken of voornamelijk kletsen. Je bent dan bezig met multitasken, waardoor je lichaam minder goed de voeding registreert.
• met open pannen op tafel eet. Zien doet eten. Je gaat automatisch meer eten.
• gewend zijn om vaker op te scheppen of alles op te eten. Grote porties maken het verleidelijk om meer op te scheppen.

Het is dus leren vertrouwen op je verzadigingssignalen. Dit door

• gevarieerd te eten. Heb je voldoende eiwitten (eieren,zuivel,soja,etc.), koolhydraten (zetmeel, groenten en fruit) en vetten bij je maaltijd?
• deksels op de pannen te doen of de pannen op het aanrecht laten staan.
• voornamelijk te focussen op je maaltijd. Elke hap dat je neemt observeer je de temperatuur, aroma, structuur, textuur en je emotie (TASTE). Dit wordt ook wel mindfull eating genoemd.
• een half bord op te scheppen. Heb je daarna trek, schep een kwart op.
• een statement maken rondom je laatste hap. Dit door je bestek op je bord te plaatsen of je bord naar voren te schuiven.
• leren ‘nee, dankjewel’ zeggen wanneer je geen trek hebt en er ook niet per se zin in hebt.

Onthoud dat eten veel meer voldoening geeft als je verzadigd en voldaan bent. 🙂

6) Haal voldoening

Wanneer je maaltijden voedzaam en vullend genoeg zijn, is het belangrijk om te kijken naar de voldoeningsfactor. Hoe fijner je eetervaring is, hoe meer voldoening je eruit haalt.

Dit is enorm belangrijk. Ben je eenmaal tevreden en voldaan, dan is de kans heel klein dat je ‘meer’ wilt. Je bent namelijk al bevredigd in je behoefte.

Bepaal daarom van te voren wat je wilt eten en waar je precies zin in hebt. Denk aan zoet, hartig, warm, koud, compact, knapperig, etc. En denk ook na over de voldoening dat het achteraf zal geven.

Gekookte eieren i.c.m. een stuk fruit zijn voedzaam en vullend, maar geeft dit niet voor iedereen de juiste voldoening. Door bijvoorbeeld een groentenomelet te maken of roerei, haal je hier meer voldoening uit.

Bevalt de smaak je minder? Je hoeft het niet op te eten. Probeer iets anders waar je meer voldoening uit haalt.

Het belangrijkste is dat je van je maaltijd kan genieten. Neem daarom je tijd voor je maaltijd. 🙂 Het hoeft overigens niet altijd perfect te zijn. Soms komt het voor dat het minder smaakt of dat je geen controle hebt over wat er wordt voorgeschoteld.

Er zijn genoeg nieuwe momenten waarin je kan werken aan de voldoening van je maaltijden.

Ter inspiratie heb ik hier een aantal basis recepten. Of je kunt oriënteren op ‘gezonde’ kant- en klaar maaltijden die je kunt bestellen, als je zelf niet van koken houdt.

7) Wees lief voor je emoties en je lichaam

Ten slotte wil ik kort stil staan bij emoties en je lichaam. Hoe minder lief je bent voor je emoties en je lichaam, hoe meer dit de interne druk opvoert. Hierdoor kun je minder goed werken aan je lichaamsgevoel, omdat emoties en gedachten dit verhinderen.

Werken aan een positief lichaamsbeeld is dus uiterst belangrijk als je rondloopt met een negatief lichaamsbeeld.

Probeer vooral de focus te leggen op functie i.p.v. hoe je eruit ziet. Je lichaamsbouw, postuur, aanleg, etc. kun je niks aan doen.

• Wat kun jij allemaal met jouw lichaam?
• Kies kleding uit waarin jij je goed voelt
• Stop met het bekritiseren van je lichaam. Het kan alleen maar tegenwerken als je teveel bent gefocust op jezelf.
• Wie kun jij helpen met waar je goed in bent?

Merk je dat je eten als coping gebruikt om je ’tijdelijk’ beter te voelen i.p.v. je cellen voeden of maag te vullen? Lees dan mijn artikel over hoe je emotie eten de baas kan zijn.

Belangrijk om te onthouden:

Een aantal intuïtief eten principes zijn stop met diëten, werken aan je gedachten, je relatie met voeding verbeteren, hongerbewustzijnstraining, voel je verzadiging, haal voldoening en wees lief voor je emoties en je lichaam. Door hier mee bezig te zijn, kan dit enorm bevorderend zijn voor je kwaliteit van leven.

Samenvatting intuïtief eten

Intuïtief eten is een manier van eten dat zich bezighoudt met het verhogen van jouw lichaamsgevoel. Jouw lichaamsgevoel zegt iets over het waarnemen van (directe) fysieke sensaties die in je lichaam ontstaan.

Denk aan een volle blaas, wanneer je trekt hebt, je verzadigd bent, emoties, etc. Je leert eten op basis van interne signalen i.p.v. externe signalen zoals diëten en calorieën tellen.

Intuïtief eten brengt flink wat voordelen mee die de algehele kwaliteit van leven verhogen. Het nadeel van intuïtief eten is dat de omschakeling naar intuïtief eten een echte uitdaging is. Vooral als je al heel lang bezig bent met diëten en je dit zonder begeleiding doet.

Een aantal intuïtief eten principes zijn stop met diëten, werken aan je gedachten, je relatie met voeding verbeteren, hongerbewustzijnstraining, voel je verzadiging, haal voldoening en wees lief voor je emoties en je lichaam. Door hier mee bezig te zijn, kan dit enorm bevorderend zijn voor je kwaliteit van leven.

Vond je dit artikel leerzaam en waardevol? Deel het via de onderstaande knoppen met jouw netwerk. Heb je vragen, gedachtes of goede ervaringen met intuïtief eten? Laat hieronder een reactie achter.

Intuïtief eten coach

Heb je hulp nodig met intuïtief eten of zoek je een intuïtief eten coach? Bekijk mijn online voedingscoaching.

Veelgestelde vragen