Fitness feiten: hoe herken je ze?

In de fitnessindustrie is er een overvloed aan fitness fabels. Fitness feiten daarin tegen zijn schaars. Je hebt een voorsprong als je door de fabels heen kunt prikken.

Het helpt om op zoek te gaan naar feiten. Een feit is een vaststelling met een hoge betrouwbaarheid.

Veel claims zijn tegenwoordig in strijd met de feiten. Het kan lastig zijn om deze claims te onderscheiden van feiten of fabels.

Zelfs als een claim wordt onderbouwd, kan dit door middel van verkeerde interpretaties, gebrek aan onderzoek, selectief onderzoek (cherry picking research) of door middel van oplichting foutief als een feit worden gezien.

Wat nu?

Op zoek naar fitness feiten met wetenschappelijke onderzoek

In het algemeen zorgt wetenschappelijke onderzoek voor de hoogste betrouwbaarheid. Hiermee kunnen we fitness feiten makkelijker in kaart brengen.

Door de media lijkt het erop alsof wetenschappelijke onderzoeken elkaar tegenspreken, maar dit valt in de realiteit reuze mee.

Er zijn namelijk verschillende soorten onderzoeken en die hebben hun sterke en zwakke punten.

De methodiek (onderzoeksopzet) kan bijvoorbeeld veel beperkingen hebben, waardoor de uitkomsten automatisch minder betrouwbaar worden.

Vooral als een uitkomst wordt benadrukt waar het onderzoek type niet zo geschikt voor is.

Om de betrouwbaarheid van een onderzoeksopzet in te schatten, is het belangrijk om ook de statistieken te bespreken. Als je hier niet bekend mee bent, is het een lastige opgave om fitness feiten te ontdekken.

Het ontstaan van verwarringen

Verwarringen ontstaan doordat bepaalde onderzoeken minder betrouwbaar zijn (methodologische beperkingen) en ervan wordt uitgegaan dat de resultaten feiten zijn.

Andere verwarringen ontstaan doordat leken niet altijd even goed in staat zijn om wetenschappelijke onderzoeken te lezen en deze goed te interpreteren. Hierdoor worden conclusies getrokken die foutief zijn.

Een abstract is een korte samenvatting van het onderzoek. Deze samenvatting kan echter een vertekend beeld geven van de werkelijke resultaten.

Het komt namelijk voor dat de doelgroep in de samenvatting niet concreet wordt beschreven en dat de lezer ervan uitgaat dat het resultaat voor iedereen telt.

Het baseren van conclusies door enkel de samenvatting te lezen, resulteert in foutieve kennisdeling over fitness feiten.

Praktijkvoorbeeld: aspartaam en kanker

Een goed voorbeeld is dit onderzoek waarin er onderzoek wordt gedaan of er verband is tussen het nemen van aspartaam en het risico op kanker.

Dit onderzoek was uitgevoerd op ratten. Ze kregen een hele hoge dosis aspartaam. Wat wij als mens onmogelijk binnen kunnen krijgen.

Daarnaast had dit onderzoek best wat methodologische beperkingen, waardoor de resultaten minder betrouwbaar zijn.

In deze meta-analyse (samenvatting van relevante onderzoeken) is er geen verband gevonden tussen aspartaam en een verhoogd risico op kanker.

In deze systematische review (samenvatting van relevante onderzoeken) is er terug gekeken naar het effect van aspartaam bij meer dan een half miljoen mensen.

Er is geen verband gevonden tussen een hoge dosis aspartaam en een verhoogd risico op (hersen)kanker.

Meta-analyses en systematische reviews leveren over het algemeen het beste bewijs.(bron)

Dit door de hogere steekproefomvang (totaalaantal deelnemers) en de tijdsduur van de onderzoeken (afhankelijk van de opgestelde criteria).

Belangrijk om te onthouden:

Een onderzoek dat goed is opgezet en waarvan de resultaten correct worden geïnterpreteerd, kun je beschouwen als hoog betrouwbaar.

Fitness feiten en waarschijnlijkheid

Om de fitness feiten in kaart te brengen, is het belangrijk om de waarschijnlijkheid na te gaan.

Hiervoor kan de Bayesiaanse manier van redeneren worden gebruikt. De waarheid (feiten) worden bijgewerkt op basis van beschikbare bewijs.

Stel dat meerdere ‘goede’ onderzoeken bevestigen dat de hip thrust superieur is aan de squat om de bilspieren trainen.

Maar dan komen er nieuwe ‘goede’ onderzoeken, waarin er weinig verschil is in groei en de squat het zelfs ietsje beter doet dan de hip thrust.

Het is dan niet meer zo dat de hip thrust de beste oefening is voor de billen, maar de squat ook een belangrijk aandeel heeft. In mijn artikel ‘hip thrust‘ lees je hier meer over.

Het probleem van anekdotes

Anekdoten zijn niet altijd even betrouwbaar, omdat de omstandigheden niet zijn gecontroleerd en toeval en beïnvloeding niet zijn geminimaliseerd.

Dat Piet massieve bovenbenen heeft gecreëerd met de squat, wilt niet zeggen dat dit voor Jan ook telt.

Resultaten in de praktijk zijn belangrijk, maar er is dus wel een mate van betrouwbaarheid nodig.

Anders noemen we dit ook wel brocscience. Dit is theorie zonder enige bewijs.

Dit wil niet zeggen dat je alle anekdoten moet negeren, maar wel dat je sceptisch wilt zijn.

Wanneer is iets een feit?

We noemen iets een feit als een dergelijk percentage door meerdere onderzoeken wordt bevestigd.

Zo weten we bijvoorbeeld uit tal van onderzoeken dat het om de 2-3 uur eten van een maaltijd het metabolisme niet verhoogt (bron). Of dat een calorietekort nodig is om af te vallen.

Dit is een feit en nieuwe fitness feiten zorgen ervoor dat we steeds meer over bepaalde onderwerpen komen te weten.

Hoe meer waarschijnlijkheid, hoe groter de kans dat het een feit is!

De afgelopen jaren ben ik bezig geweest met fitness feiten te verzamelen en ik blijf open staan om nieuwe feiten te verzamelen.

Hierin houd ik niet alleen rekening met wat onderzoek zegt, maar kijk ik ook naar de resultaten en ervaringen van klanten.

Door deze aanpak (evidence based practice) heb ik vele fitness fabels kunnen onderscheiden van fitness feiten en zijn veel zaken glashelder geworden. Het heeft mijn leven verrijkt!

Daarom hoop ik jou met mijn kennis en ervaringen goed op weg te helpen met het scheiden van feiten en fabels.

Dit middels mijn artikelen of door je aan te melden voor mijn online fitness coaching.

Veelgestelde vragen